Λάθη στη Σύγχρονη Ενασχόληση με τις Πολεμικές Τέχνες

Οι Πολεμικές Τέχνες έτσι όπως ασκούνται σήμερα στη Δύση, στο σύνολο τους σχεδόν, ήρθαν από την Ανατολή. Αυτό δεν συνέβη όμως μόνο με τις Πολεμικές Τέχνες. Ήρθαν και άλλα στοιχεία του πολιτισμού και της κουλτούρας των ανατολικών χωρών, όπως η Γιόγκα, το Σιάτσου, η Ικεμπάνα, το Ζεν, ο Διαλογισμός κ.α. Τα περισσότερα όμως από αυτά ο δυτικός άνθρωπος τα πήρε πολύ εξωτερικά και επιδερμικά. Ας αναφέρουμε π.χ. τη Γιόγκα. Από ένα βαθύ φιλοσοφικό σύστημα της Ινδίας με πολύ βαθιές διδασκαλίες και προεκτάσεις, ο δυτικός πήρε ένα μονάχα τμήμα της, τη Χάθα Γιόγκα, η οποία είναι ένα πρωταρχικό στάδιο της Γιόγκα και προετοιμάζει το φυσικό σώμα εκείνου, ο οποίος ξεκινά να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο δρόμο. Το αποτέλεσμα ήταν να θεωρηθεί η Γιόγκα εξ ολοκλήρου ένα σύστημα σωματικής υγείας, εκγύμνασης, χαλάρωσης κ.τ.λ. ενώ κάθε άλλο παρά κάτι τέτοιο συμβαίνει. Κάτι παρόμοιο έγινε και με τις Πολεμικές Τέχνες. Από Δρόμος ζωής (Do στα ιαπωνικά) και σφυρηλάτησης του χαρακτήρα στη μάχη του ανθρώπου με τον εαυτό του, πολλοί θεωρούν ότι είναι ένας τρόπος δυναμώματος του σώματος, εξυγίανσης του οργανισμού, αναπνοών κ.τ.λ. Βέβαια ως δρόμος βασισμένος στην Αρμονία, ο δρόμος των Πολεμικών τεχνών, μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα ένα δυνατό υγιές και εξισορροπημένο σώμα. Όμως κάθε άλλο παρά αποκλειστικός σκοπός των πολεμικών τεχνών είναι αυτό. Και όσοι ακολουθούν αυτό το δρόμο με σκοπό να γυμνάζονται απλώς για να φαίνονται νέοι και δυνατοί -πρόκειται για μια από τις σύγχρονες μανίες που επικρατούν στη Δύση- αργά η γρήγορα θα σταματήσουν, επειδή αυτός ο δρόμος είναι δρόμος ζωής και όχι ένα πρόσκαιρο χόμπυ. Ούτε είναι ένα μέσον για να νικήσει κανείς τα αποτελέσματα του χρόνου επάνω του. Για να διαδοθούν επίσης περισσότερο οι Πολεμικές Τέχνες στον κόσμο καθιερώθηκαν οι αγώνες οι οποίοι δεν υπήρχαν αρχικά. Με την καθιέρωση των αγώνων ναι μεν οι Πολεμικές Τέχνες κέρδισαν σε δημοτικότητα, αλλά χάθηκαν πολλά στοιχεία της παράδοσης, επειδή οι δάσκαλοι μετατράπηκαν σε απλούς προπονητές αθλητών, οι μαχητές των Πολεμικών Τεχνών μετατράπηκαν σε κυνηγούς πόντων στους αγώνες και ταυτοχρόνως εισχώρησε το στοιχείο της οικονομικής εκμετάλλευσης με το κυνήγι της πριμοδότησης και οικονομικής ενίσχυσης των διαφόρων αθλητικών συλλόγων στους οποίους εντάχτηκαν οι Πολεμικές Τέχνες. Πολλοί δάσκαλοι αναρωτιούνται αν αξίζει π.χ. το Καράτε να γίνει Ολυμπιακό άθλημα, επειδή έτσι θα χαθούν και τα τελευταία στοιχεία που το χαρακτηρίζουν ως παραδοσιακό τρόπο άσκησης. Από την άλλη όμως η τεράστια δημοτικότητα του αθλήματος, με συνεπακόλουθο τεράστια οικονομικά κέρδη για πολλούς ιδιοκτήτες σχολών, είναι μεγάλος πειρασμός για να θυσιαστούν αξίες της παράδοσης, όπως έγινε και σε πολλούς άλλους τομείς. Υπάρχουν βέβαια και αρκετοί δάσκαλοι οι οποίοι συνδυάζουν την παράδοση με το σπορ Καράτε αλλά είναι λίγοι. Όπως υπάρχουν και συστήματα τα οποία δεν συμμετέχουν σε αγώνες. Όμως αυτό που έχει καθιερωθεί περισσότερο στη Δύση είναι το αθλητικό κομμάτι. Μάλιστα αρκετά μεγάλη δημοτικότητα έχει το Kick Boxing, το οποίο είναι μείγμα πυγμαχίας και Καράτε. Πολλές φορές μπορεί να είναι αποτελεσματικό για καυγάδες στο δρόμο, για αυτοάμυνα και για θέαμα, όμως δεν έχει καμιά σχέση με το παραδοσιακό Καράτε. Τελευταία δε, έχουν καθιερωθεί και «αγώνες σε κλουβιά» που κάθε άλλο παρά μας θυμίζουν το σεβασμό στην ανθρώπινη προσωπικότητα και τη φιλοσοφία των Πολεμικών Τεχνών. Πιο πολύ μας θυμίζουν τη μετατροπή της αρχαίας ελληνικής πάλης μεταξύ ελεύθερων πολιτών αθλητών σε αιματηρούς αγώνες μεταξύ δούλων μονομάχων στη Ρώμη απλά και μόνο για το θέαμα που ικανοποιούσε τον όχλο. Η μετατροπή των Πολεμικών τεχνών σε σπορ μας φέρνει σε επαφή με ένα άλλο θέμα το οποίο έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και συγκρούσεις. Το ότι δηλαδή κάποιοι θεωρούν τις Πολεμικές Τέχνες σαν τέχνες στρατιωτικής αντιπαράθεσης αποκλειστικά. Οπότε θεωρούν ότι οι σύγχρονες Πολεμικές Τέχνες στην Ανατολή και τη Δύση έχουν ξεφύγει από το σκοπό τους και δεν πρέπει να ονομάζονται έτσι. Βέβαια οι Πολεμικές Τέχνες ξεκίνησαν και καλλιεργήθηκαν με στόχο τη χρησιμότητά τους στις πολεμικές συγκρούσεις που επικρατούσαν σε διάφορες εποχές. Πρόκειται για περιόδους έντονων πολεμικών αντιπαραθέσεων, όπως π.χ. στις εποχές των αντιμαχομένων βασιλείων και δυναστειών της Κίνας και της Κορέας ή την περίοδο των Σογκούν στην μεσαιωνική Ιαπωνία. Όμως όταν οι πολλές συγκρούσεις έπαψαν, και κυρίως όταν επικράτησαν τα πυροβόλα όπλα, ο τύπος μάχης στον οποίο η γνώση των Πολεμικών Τεχνών ήταν απαραίτητη, άλλαξε. Οι Πολεμικές Τέχνες έτσι όπως ασκούνταν τότε έπεσαν σε αχρηστία, όπως εξαλείφθηκαν και οι πολεμιστές που τις χρησιμοποιούσαν, όπως οι Σαμουράι. Όμως οι μεγάλοι Δάσκαλοι τις μετέτρεψαν σε ένα μέσο αυτοβελτίωσης, επειδή στην μεθοδολογία της άσκησης τους ο άνθρωπος δεν βρίσκεται αντιμέτωπος μόνο με έναν εξωτερικό εχθρό. Κυρίως βρίσκεται αντιμέτωπος με τον ίδιο τον εαυτό του, ο οποίος με τους φόβους και τα άγχη του είναι ο κυριότερος αντίπαλος. Πρόκειται για την εσωτερική μάχη την οποία συναντούμε στις φιλοσοφικές διδασκαλίες όλων των εποχών. Το να νικήσει κανείς τον εαυτό του είναι η πρώτη και καλύτερη από όλες τις μάχες έγραφε ο μεγάλος φιλόσοφος Πλάτωνας στην αρχαία Ελλάδα. Στο κείμενο του Δαμαπάδα -το οποίο περιέχει σημαντικές διδασκαλίες του Βούδα- διαβάζουμε: «Ακόμα κι αν ένας άνδρας νικήσει χίλιους εχθρούς σε χίλιες μάχες, αυτός που θα νικήσει τον εαυτό του είναι ο μεγαλύτερος πολεμιστής». Η Φιλοσοφία των Πολεμικών τεχνών δεν έχει χαθεί. Οφείλουμε να την αναζητήσουμε ξανά και να την ξαναζήσουμε. Δεν υπάρχουν μόνο λάθη στην ενασχόληση με τις Πολεμικές Τέχνες. Για αυτό το λόγο μετά από μια σύνθεση των θεμάτων των προηγούμενων σελίδων τις οποίες γράψαμε για το θέμα, θα περάσουμε σε μια ιστορική-φιλοσοφική παρουσίαση των Πολεμικών Τεχνών με στόχο να μεταδώσουμε στους αναγνώστες μας τα θετικά στοιχεία της ενασχόλησης με το DO.